Onlangs riep Dirk Van Damme in ScienceGuide het hoger onderwijs op om o.a. kritische denkvaardigheden meer aandacht te geven in het hoger onderwijs. Onderzoek wees uit dat het aandeel studenten dat het hoogste niveau van kritisch denken beheerst gemiddeld uit komt op 1,7 procent, zeer verontrustend zoals hij zelf aangeeft. Temeer omdat het ook één van de 21e eeuwse vaardigheden betreft die het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) opstelde voor het onderwijs van de toekomst.
Onder kritisch denken verstaan we vaardigheden die aangeleerd en gebruikt kunnen worden om te beslissen of een bewering waar, gedeeltelijk waar, of fout is en of een redenering geldig is. Het biedt handvatten om de natuurlijke aanleg iets te geloven te beteugelen en onlogische redeneringen en denkfouten te herkennen en voorkomen. De kritische denker staat open voor verschillende invalshoeken en andere denkwijzen, maar is niet iemand die met alle winden mee waait.
Om tot een kern van waarheid te komen is het dus van belang verschillende invalshoeken en andere denkwijzen te kunnen analyseren in een complexe constant veranderende wereld. Een wereld met een overvloed aan informatie. Informatie overigens die heden ten dage vakkundig door algoritmes beïnvloed wordt, en Tech bedrijven zoals Facebook, YouTube en Twitter, naar we nu weten, opdrachten van de FBI ontvangen om bepaalde onwelgevallige informatie weg te filteren.
Inmiddels mengt UNESCO zich ook in dit debat en is van mening dat misinformatie of desinformatie, ook wel conspiracy theories genaamd, menselijke waarden in gevaar brengen. UNESCO werkt nu samen met de EU, de US, het WEF en bovengenoemde social media bedrijven om censuur beter vorm te geven zodat hun eigen narratief de norm wordt. Verschillende experts op het gebied van vrijheid van meningsuiting en propaganda waarschuwen dat dit wel eens kan leiden tot een oorlog tegen de vrijheid van meningsuiting.
“What they mean by ‘conspiracy theory’ is any claim or argument or evidence that differs from the propaganda pumped out by the government and media,” warned New York University Professor of Media Studies Mark Crispin Miller, who studies propaganda and government misinformation. I can’t think of anything more dangerous to free speech and free thought—and, therefore, democracy—than this effort by the U.N., which has no business telling us what’s true and what is not,” Miller told The Epoch Times. “That distinction is not theirs to make, but ours, as free people capable of thinking for ourselves, and unafraid of civil argument.”
(Zerohedge, 2022)
P.M. Jacinda Arden waarschuwt recentelijk in een UN speech zelfs dat de vrijheid van het internet een wapen van oorlog is. Daarbij komt nog eens dat ‘Bits of Freedom’ onlangs een publicatie van de plannen van de EU om de vertrouwelijkheid op het internet op te heffen heeft geopenbaard en welke negatieve consequenties dat heeft voor de vrijheid van meningsuiting.
Maar hoe kan tot een waarheid gekomen worden in een wereld waarin algoritmes bepalen welke informatie tot jou komt en het andere geluid niet meer geanalyseerd kan worden. Hoe kan tot een waarheid gekomen worden als andersdenkende experts terzijde worden geschoven en uit de publieke ruimte geweerd worden?
Laten we daarover binnenkort een debat organiseren!
Cristel Busser, bestuurslid Bildung Nijmegen en beleidsmedewerker Onderwijsontwikkeling en Innovatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN)
